کپسول آتش نشانی

کپسول آتش نشانی چیست؟

کپسول آتش‌نشانی یک ابزار ایمنی است که حاوی ترکیبات خاص شیمیایی مانند پودرهای خاموش‌کننده یا مواد خنثی‌کننده حریق است. در صورت وقوع حریق، این کپسول‌ها با فشردن یک نازل فعال می‌شوند و مواد خود ترکیب و آزاد می کنند و باعث خاموشی سریع آتش می‌شوند. کاربرد اصلی آنها در مدیریت حوادث آتش‌سوزی در مکان‌های مختلف از جمله وسایل حمل و نقل و ساختمان‌ها می‌باشد.

نحوه انتخاب کپسول آتش نشانی

آتش سوزی می تواند بر اساس دلایل گوناگونی رخ دهد که با توجه به همان دلایل و محیط های آتش سوزی باید کلاس کپسول مناسب را برای خاموشی و خفگی حریق انتخاب نمود.

انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد آنها

• کپسول آب: این کپسول حاوی آب است و برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های کوچک و متوسط به کار می‌رود.
• کپسول کف: حاوی مواد شیمیایی کف‌ساز است و برای ایجاد لایه‌ای از کف روی سطح مایعات در حال سوختن به کار می‌رود تا از دسترسی اکسیژن به آتش جلوگیری کند.
• کپسول پودر خشک: حاوی پودرهای خشک کننده مثل بی‌کربنات سدیم است و برای اطفای حریق‌های نفتی، گازی و الکتریکی به کار می‌رود.
• کپسول CO2: حاوی گاز دی‌اکسید کربن است و برای خاموش کردن حریق های ناشی از تجهیزات الکتریکی مناسب است.

انواع کپسول آتش نشانی بر اساس مواد تشکیل دهنده

• کپسول‌های آبی: این کپسول‌ها حاوی آب هستند و برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های کلاس A مانند آتش‌سوزی‌های ناشی از مواد جامد معمولی مثل چوب، کاغذ و پلاستیک استفاده می‌شوند.
• کپسول‌های فومی: این کپسول‌ها حاوی محلول‌های فوم ساز هستند و برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های کلاس B مانند آتش‌سوزی‌های ناشی از مایعات قابل اشتعال و گازها استفاده می‌شوند.
• کپسول‌های پودر شیمیایی: این کپسول‌ها حاوی انواع پودرهای خشک شیمیایی هستند که برای خاموش کرد.

انواع کپسول آتش نشانی بر اساس وزن

• کپسول‌های سبک (Lightweight): این کپسول‌ها وزنی بین 15 تا 25 کیلوگرم دارند و برای استفاده در مکان‌هایی مثل آپارتمان‌ها، مدارس و … مناسب هستند.
• کپسول‌های متوسط ‌(Medium): وزن این کپسول‌ها بین 25 تا 40 کیلوگرم است و برای اکثر موقعیت‌های عمومی مناسب می‌باشند.
• کپسول‌های سنگین (Heavy duty): وزن این کپسول‌ها بین 40 تا 60 کیلوگرم است و بیشتر در صنایع و کارخانه‌ها استفاده می‌شوند.

اجزای تشکیل دهنده کپسول آتش نشانی

1. بدنه اصلی فلزی کپسول که مخزن هوای فشرده را در خود نگه می دارد و جنس آن معمولاً از فولاد است.
2. شیر و دریچه‌های کنترل فشار هوا
3. کمربند و سامانه حمل کپسول که به آتش‌نشان امکان می‌دهد کپسول را بر روی شانه و کمر خود حمل کند.
4. مانومتر فشار که فشار داخل مخزن را نشان می‌دهد
5. شیلنگ خروجی هوای فشرده به همراه نازل‌های پخش کننده آب
6. سیستم ایمنی و تخلیه فشار اضافی
7. دستگاه تنفسی متصل به کپسول که هوای فشرده را برای تنفس آتش‌نشان در اختیار او قرار می‌دهد.
8. رنگ و نشان

مواد تشکیل دهنده کپسول آتش نشانی

• پلی‌وینیل کلراید: از پلی‌وینیل کلراید برای ساخت بدنه خارجی کپسول آتش‌نشانی استفاده می‌شود. این ماده پلاستیکی در برابر آب مقاوم است.
• ترکیبات شیمیایی فعال: این ترکیبات معمولاً در داخل کپسول قرار دارند و در واکنش با آب یا دمای بالا، مواد خاموش کننده یا ترکیبات شیمیایی دیگر را به عنوان مواد اطفا کننده حریق منتشر می‌کنند. این ترکیبات شامل پودرهایی با قابلیت آبگریزی، مواد شیمیایی خاص مانند سولفات آمونیوم، سولفات پتاسیم، سولفات سدیم و غیره می‌شوند.
• تخلیه‌کننده‌ها: برخی کپسول‌های آتش‌نشانی دارای تخلیه‌کننده‌ها می‌باشند که اجازه می‌دهند که محتوای کپسول به طور مدروس ترتیب داده شود تا بتوان به بهترین نحو از آنها استفاده کرد.
  مواد دقیق مورد استفاده در کپسول‌های آتش‌نشانی ممکن است بسته به سازنده و نوع کپسول متفاوت باشند.

شناخت کلاس های کپسول آتش نشانی

کلاس A : که از آن برای خاموش کردن مواد خشک همچون چوب، کاغذ، لاستیک، پارچه، فرش، الیاف و مواردی مثل آنها استفاده می شود.

کلاس B : که از آن برای خاموش کردن مایعات قابل اشتعال همچون نفت، بنزین، گازوئیل و سایر مایعات قابل اشتعال استفاده می شود.

کلاس C : که از آن برای خاموش کردن گاز های قابل اشتعال مانند متان، اتان، استیلن، بوتان و مواردی مشابه آنها استفاده می شود.

کلاس D : که از آن برای خاموش کردن فلزات قابل اشتعالی مانند تیتانیوم، لیتیوم، پتاسیوم، منیزیوم و موارد مشابه استفاده می شود.

کلاس E : که از آن برای خاموش کردن آتش های ناشی از اتصالات برق و الکتریسیته استفاده میشود.

کلاس F : که از آن برای خاموش کردن روغن های خوراکی استفاده می شود.